Prędkości na drogach – jakie dopuszcza prawo i jakie są kary?

Prędkości na drogach są jednym z najważniejszych czynników wpływających na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Co dokładnie stanowi prawo w Polsce na kwestii dopuszczalnych prędkości na drogach? Jakie są sankcje za jej przekroczenie? W tym artykule przyjrzymy się szczegółowo normom regulującym prędkość w ruchu drogowym oraz konsekwencjom ich naruszenia. Zapraszamy do lektury!

Prędkości na drogach – po co są limity?

Na drogach w Polsce obowiązują różnorodne limity prędkości, które są odpowiedzią na potrzebę kontroli nad ruchem oraz dążenie do zapewnienia bezpieczeństwa uczestnikom ruchu. Regularnie dowiadujemy się z mediów o tragicznych zdarzeniach, gdzie nadmierna prędkość była głównym czynnikiem prowadzącym do wypadku.

Niewątpliwie kolizja przy prędkości 15 km/h będzie miała inny, mniej poważny charakter niż wypadek spowodowany przez pojazdy jadące z prędkością 80 czy 100 km/h. Często mówi się, że w przypadku tej drugiej sytuacji można odnieść wrażenie, jakby doszło do upadku z dziesiątego piętra budynku. Dlatego też istotne jest stosowanie się do narzuconych ograniczeń prędkości.

Stosowanie się do zalecanych limitów prędkości jest kluczem do unikania niebezpiecznych sytuacji na drodze. Pozwala to na zachowanie właściwej odległości hamowania i uniknięcie poważnych konsekwencji. Zawsze warto przestrzegać wskazań znaków drogowych, które informują o dopuszczalnej prędkości w danym miejscu.

Prędkości na drogach w Polsce – jak to się przekłada na bezpieczeństwo kierowców?

W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy wprowadzono liczne modyfikacje w zakresie przepisów dotyczących ruchu drogowego. Aktualizacji doznał również system karania za przewinienia drogowe – kary za naruszenie nowych oraz obecnych zasad stały się bardziej surowe. To prawdopodobnie wpłynęło na znaczne zmniejszenie liczby wypadków na drogach w Polsce.

Jeszcze jakiś czas temu dane dotyczące wypadków i kolizji na naszych drogach były zatrważające. Niemniej jednak, obserwując sytuację, można zauważyć, że bezpieczeństwo ruchu drogowego poprawia się. Dane z pierwszych sześciu miesięcy 2023 roku są wręcz obiecujące.

Według raportu Głównego Urzędu Statystycznego, w pierwszym kwartale 2023 roku w Polsce doszło do 82 241 kolizji i 3 888 wypadków. W efekcie tych zdarzeń:

• 4488 osób odniosło obrażenia,
• 364 osoby poniosły śmierć.

W stosunku do danych z ostatniego kwartału 2022 roku, liczba ofiar śmiertelnych zmniejszyła się o jedną czwartą, a ogólna liczba wypadków zmalała o 20%.

Oczywiście nie oznacza to, że wszyscy kierowcy w Polsce zawsze przestrzegają zasady. Ważne jest, aby każdy uczestnik ruchu, niezależnie od doświadczenia, był świadomy aktualnych ograniczeń prędkości, które mogą się zmieniać nawet na dobrze znanych trasach. Szczególnie nowi kierowcy powinni być uważni, ale i weterani kierownicy nie powinni lekceważyć przepisów.

Ograniczenia prędkości na drogach w terenie zabudowanym w Polsce

Termin „teren zabudowany” w kontekście przepisów ruchu drogowego odnosi się do obszaru, gdzie po obu stronach drogi występują zabudowania, a jego początek i koniec oznaczone są odpowiednimi znakami drogowymi. Na terytorium Polski w terenie zabudowanym obowiązuje szczególny limit prędkości, który ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa wszystkim uczestnikom ruchu.

Standardowy limit prędkości na drogach w terenie zabudowanym wynosi 50 km/h. Warto jednak podkreślić, że lokalne zarządy mogą wprowadzać różne modyfikacje tych ograniczeń, w zależności od specyfiki danego miejsca, na przykład w pobliżu szkół, przedszkoli czy miejsc o dużym natężeniu ruchu pieszego.

Dlaczego takie ograniczenia są stosowane w terenach zabudowanych? Głównym celem jest ochrona pieszych, zwłaszcza dzieci, które często przechodzą przez drogę w nieprzewidywalny sposób. Niższe prędkości pozwalają kierowcom na szybsze zareagowanie w nagłych sytuacjach i skrócenie drogi hamowania. Wysoka prędkość w terenach zabudowanych zwiększa ryzyko poważnych wypadków i jest jednym z głównych czynników prowadzących do śmiertelnych ofiar wśród pieszych.

Podsumowując, przestrzeganie limitów prędkości w terenach zabudowanych nie jest tylko kwestią unikania mandatów, ale przede wszystkim dbałości o bezpieczeństwo najsłabszych uczestników ruchu drogowego.

Ile można jechać na drodze ekspresowej?

W Polsce limity prędkości na drogach ekspresowych zostały precyzyjnie określone w zależności od typu jezdni. Na drodze ekspresowej dwujezdniowej, składającej się z dwóch oddzielonych pasów ruchu w każdym kierunku, dopuszczalna prędkość wynosi 120 km/h. Tymczasem na drodze ekspresowej jednojezdniowej, gdzie mamy do czynienia z jednym pasem ruchu w każdym kierunku bez fizycznego rozdzielenia, maksymalna prędkość to 100 km/h. Warto zawsze pamiętać o tych ograniczeniach, a także być świadomym, że na poszczególnych odcinkach, w zależności od warunków i charakterystyki drogi, mogą obowiązywać specyficzne limity prędkości wskazane przez odpowiednie znaki drogowe.

Jaki limit prędkości obowiązuje na autostradach w Polsce?

W Polsce autostrady są jednym z najszybszych rodzajów dróg, co odzwierciedla się w ustanowionych dla nich limitach prędkości. Na autostradach na terytorium Polski obowiązuje limit prędkości wynoszący 140 km/h. Jest to najwyższa dopuszczalna prędkość dla standardowych pojazdów osobowych. Jednakże warto podkreślić, że kierowcy powinni zawsze dostosować swoją prędkość do panujących warunków atmosferycznych, stanu nawierzchni oraz natężenia ruchu. Ponadto, na niektórych odcinkach autostrad, ze względu na prace drogowe czy inne czynniki, mogą obowiązywać tymczasowe ograniczenia prędkości, co jest wtedy odpowiednio sygnalizowane przez znaki drogowe.

Prędkość dopuszczalna a prędkość bezpieczna

Chociaż powyżej wskazane limity określają najwyższą dozwoloną prędkość, realne i bezpieczne tempo jazdy może różnić się znacząco w zależności od sytuacji na drodze. Bezpieczna prędkość nie zawsze jest równa prędkości maksymalnej.

W świetle artykułu 19. ustawy Prawo o ruchu drogowym:

Kierujący musi dostosować prędkość tak, aby zawsze mieć kontrolę nad pojazdem. Prędkość powinna być adekwatna do warunków, takich jak charakterystyka drogi, jej stan i widoczność, aktualna kondycja i ładunek pojazdu, a także warunki atmosferyczne i gęstość ruchu.

Osoba za kierownicą powinna:

• poruszać się z takim tempem, aby nie przeszkadzać innym uczestnikom ruchu;
• hamować w taki sposób, aby nie stwarzać zagrożenia lub nie komplikować sytuacji na drodze;
• zachować odpowiedni dystans, aby w razie konieczności gwałtownego hamowania lub zatrzymania unikać kolizji z pojazdem jadącym przed nami.

Artykuł 19. ustawy Prawo o ruchu drogowym

1. Kierujący pojazdem jest obowiązany jechać z prędkością zapewniającą panowanie nad pojazdem, z uwzględnieniem warunków, w jakich ruch się odbywa, a w szczególności: rzeźby terenu, stanu i widoczności drogi, stanu i ładunku pojazdu, warunków atmosferycznych i natężenia ruchu.

2. Kierujący pojazdem jest obowiązany:1) jechać z prędkością nieutrudniającą jazdy innym kierującym;2) hamować w sposób niepowodujący zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienia;3) utrzymywać odstęp niezbędny do uniknięcia zderzenia w razie hamowania lub zatrzymania się poprzedzającego pojazdu.

Powyższy przepis oznacza, że jeżeli poruszasz się na drodze poza terenem zabudowanym, gdzie maksymalna prędkość to 90 km/h, ale zaczyna się ściemniać, droga jest w złym stanie, a dodatkowo pogarszają się warunki atmosferyczne – z pewnością powinieneś zwolnić.

Warto też pamiętać, że jazda zbyt wolno w pewnych sytuacjach może być równie niebezpieczna jak zbyt szybka. Jeżeli utrudniamy jazdę innym, naruszamy zasady bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Dopuszczalna prędkość – przepisy w Polsce

W kontekście ustawy Prawo o ruchu drogowym, szczególnie interesujący jest artykuł 21., który zawiera pewne odstępstwa od ogólnie obowiązujących zasad. Istotne jest, aby kierowcy zdawali sobie sprawę, że w różnych miejscach – czy to w terenie zabudowanym, czy poza nim – mogą wystąpić znaki drogowe modyfikujące standardowe dopuszczalne limity prędkości. Wprowadzane są one z uwagi na specyfikę danego fragmentu drogi i związane z nią warunki bezpieczeństwa.

Oprócz tego, istnieją też dedykowane regulacje dla pewnych typów pojazdów. Ciągnik rolniczy, na przykład, może poruszać się z maksymalną prędkością 30 km/h. Z kolei jeśli chodzi o motocykle i motorowery przewożące dzieci poniżej 7. roku życia, ich prędkość nie może przekraczać 40 km/h. Wśród urządzeń o najbardziej ograniczonej prędkości znajdują się hulajnogi elektryczne i inne podobne urządzenia, które mogą osiągać maksymalnie 20 km/h.

Nowe przepisy w sprawie mandatów za przekroczenia prędkości

W 2021 roku prawodawstwo w Polsce w zakresie prędkości na drogach doznało istotnych zmian. Najbardziej zauważalną z nich jest stałe, niezależne od pory dnia, ograniczenie prędkości do 50 km/h w terenie zabudowanym. Należy podkreślić, że wcześniej Polska była jedynym krajem w Unii Europejskiej, który dopuszczał prędkość do 60 km/h w takich miejscach. Celem tej zmiany jest poprawa bezpieczeństwa, zwłaszcza dla pieszych.

By podkreślić wagę bezpiecznej jazdy, wprowadzono też znaczące podwyżki w wysokości mandatów za przekroczenie prędkości. Od 2022 roku kierowcy muszą liczyć się z następującymi konsekwencjami finansowymi:

• przekroczenie prędkości o 31 km/h – mandat w wysokości minimum 800 zł,
• przekroczenie prędkości o 51 km/h – mandat w wysokości minimum 1500 zł,
• przekroczenie prędkości o 61 km/h – mandat w wysokości minimum 2000 zł,
• przekroczenie prędkości o 71 km/h – mandat w wysokości minimum 2500 zł.

Podsumowanie

• Dopuszczalne prędkości na drogach w Polsce są różne, w zależności od rodzaju drogi.
• Jeśli masz na liczniku dopuszczalną prędkość, to wcale nie oznacza to, że jedziesz bezpiecznie. Bezpieczna i dopuszczalna prędkość to dwa odrębne pojęcia.
• Za przekroczenie dozwolonej prędkości może Cię spotkać wysoki mandat. Od 800 do 2500 zł.

Źródła

Ustawa Prawo o ruchu drogowym

Główny Urząd Statystyczny